Jakie certyfikaty są wymagane w Polsce, a jakie w Skandynawii – praktyczny przewodnik dla spawaczy i monterów

Dlaczego certyfikaty są kluczowe w branży spawalniczej

Prace spawalnicze, montaż rurociągów i konstrukcji stalowych należą do najbardziej odpowiedzialnych zadań w przemyśle. Błąd w wykonaniu spoiny może oznaczać awarię całego systemu – dlatego zarówno w Polsce, jak i w krajach skandynawskich obowiązują precyzyjne wymagania dotyczące kwalifikacji zawodowych.
Różnica polega jednak na tym, jakie certyfikaty są uznawane i kto odpowiada za ich wydawanie.

---

Certyfikaty spawalnicze w Polsce

1. UDT – Urząd Dozoru Technicznego

W Polsce głównym organem nadzorującym bezpieczeństwo techniczne jest UDT (Urząd Dozoru Technicznego). Wydaje on uprawnienia dla spawaczy, monterów, operatorów urządzeń ciśnieniowych i dźwigowych.
Aby uzyskać certyfikat UDT, kandydat musi:

• ukończyć szkolenie teoretyczne i praktyczne,

• zdać egzamin państwowy przed komisją UDT,

• wykazać się znajomością przepisów bezpieczeństwa i technologii spawania.

Certyfikat UDT potwierdza kwalifikacje w określonym zakresie (np. spawanie gazowe, elektryczne, TIG, MIG/MAG, ciśnieniowe, rurociągi przemysłowe) i jest obowiązkowy przy pracach na instalacjach podlegających dozorowi technicznemu, takich jak kotły, zbiorniki czy rurociągi energetyczne.

2. TÜV – certyfikat międzynarodowy

Drugim ważnym certyfikatem, który uznaje się również w Polsce, jest TÜV (Technischer Überwachungsverein) – pochodzący z Niemiec.
To międzynarodowy standard potwierdzający kwalifikacje spawacza według norm EN ISO 9606-1 lub EN ISO 14732.

Spawacz z certyfikatem TÜV może pracować nie tylko w Polsce, ale również w całej Unii Europejskiej. Certyfikat obejmuje:

• metodę spawania (np. 141 – TIG, 135 – MAG, 111 – MMA),

• pozycję spawania (PA, PB, PC, PE itd.),

• grubość materiału i rodzaj stali.

Firmy takie jak DWSTEEL wymagają od swoich spawaczy posiadania aktualnych uprawnień UDT lub TÜV, a najlepiej obu – dzięki temu możliwe jest legalne wykonywanie prac zarówno w kraju, jak i za granicą.

Certyfikaty w Skandynawii – Norwegia, Szwecja, Dania, Finlandia

1. Skandynawskie standardy – nacisk na normy EN ISO

Kraje skandynawskie uznają międzynarodowe normy spawalnicze EN ISO 9606-1, które definiują sposób egzaminowania spawaczy i walidacji ich kwalifikacji.
Oznacza to, że certyfikat TÜV lub inny europejski certyfikat zgodny z ISO jest tam w pełni honorowany.
W praktyce polski spawacz z aktualnym certyfikatem TÜV może bez problemu rozpocząć pracę w Norwegii, Danii czy Szwecji – o ile potrafi komunikować się po angielsku i przejdzie lokalne szkolenie BHP.

2. Norwegia – DNV i system DSB

W Norwegii szczególną rolę odgrywa DNV (Det Norske Veritas) – organizacja klasyfikacyjna, która certyfikuje firmy i osoby w branżach offshore, energetycznych i przemysłowych.
DNV prowadzi egzaminy spawalnicze zgodne z normą ISO 9606-1, ale w bardziej rygorystycznej formie – z uwzględnieniem specyfiki przemysłu naftowego i morskiego.

Dodatkowo w Norwegii obowiązują szkolenia z zakresu HMS (Health, Environment, Safety), czyli odpowiednika polskiego BHP. Bez tego szkolenia spawacz nie zostanie dopuszczony do pracy na budowie lub platformie.

3. Szwecja – certyfikaty SVETS eller WPS

W Szwecji egzaminy przeprowadzają akredytowane ośrodki (np. Svetskommissionen, Inspecta, Force Technology).
Najczęściej wymagane są:

• certyfikaty EN ISO 9606-1,

• zatwierdzony WPS (Welding Procedure Specification),

• certyfikat Hot Work (Heta Arbeten) – obowiązkowe szkolenie przeciwpożarowe dla każdego, kto używa palnika, szlifierki lub spawarki.

Szwedzkie firmy bardzo cenią spawaczy z doświadczeniem w projektach międzynarodowych, dlatego posiadanie certyfikatów TÜV jest dużym atutem.

4. Dania i Finlandia – EN ISO + lokalne BHP

W Danii i Finlandii również obowiązuje norma EN ISO 9606, natomiast lokalne przepisy wymagają dodatkowych szkoleń z zakresu bezpieczeństwa pracy (m.in. VCA, Safety Passport, Work at Height).
Niektóre zakłady wymagają także potwierdzenia znajomości języka angielskiego technicznego lub egzaminu praktycznego na miejscu pracy.

Porównanie: Polska vs. Skandynawia